Σάββατο 11 Απριλίου 2015

Άννα Καρένινα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Анна Каренина
Άννα Καρένινα
AnnaKareninaTitle.jpg
Το εξώφυλλο του βιβλίου
κατά την πρώτη του έκδοση το 1878
Πρωτότυπη έκδοση
ΣυγγραφέαςΛέων Τολστόι
ΕίδοςΜυθιστόρημα
ΓλώσσαΡωσική
Πρώτη έκδοση1878
Η Άννα Καρένινα (ρωσικάАнна Каренина), είναι μυθιστόρημα του Ρώσου συγγραφέα Λέοντα Τολστόι. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες στο περιοδικό «Ρούσκιι Βέστνικ» μεταξύ 1873 και 1877, ενώ εκδόθηκε για πρώτη φορά ως βιβλίο το 1878. Μαζί με το «Πόλεμος και Ειρήνη» θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα του συγγραφέα, αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Τολστόι περιγράφει το πώς το πάθος ενός ανθρώπου μπορεί να τον οδηγήσει στο προσωπικό δράμα και την καταστροφή, ενώ αναλύει ψυχολογικά τους ανθρώπινους χαρακτήρες.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται ο κόσμος των αριστοκρατών, ανάμεσά τους και η ηρωίδα του μυθιστορήματος Άννα Καρένινα, μια νέα όμορφη γυναίκα της υψηλής κοινωνίας, η οποία ζει σε μια καταπιεστική γι' αυτήν οικογένεια μαζί με τον σύζυγό της και τον μικρό γιο της.
Σύντομα η ισορροπία της ζωής της ανατρέπεται, όταν γνωρίζει τον κόμη Βρόνσκι, που είναι νέος, όμορφος, πλούσιος και κοσμικός. Η αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στο σύζυγο και η αγάπη για το παιδί της δεν δείχνουν να είναι αρκετά ώστε να την αποτρέψουν από τον έρωτα που αρχίζει να νιώθει για τον Βρόνσκι. Ο τελευταίος νιώθει τα ίδια συναισθήματα για την Άννα, παρ' ότι φλερτάρει και την Κίτι, μακρινή συγγενή εξ αγχιστείας της Άννας.
Ο κοινωνικός τους περίγυρος σχολιάζει αρνητικά τον έρωτα αυτό και ο σύζυγος της Άννας θέλοντας να αποφύγει ένα κοινωνικό σκάνδαλο, αντιμετωπίζει την κατάσταση με ηρεμία και ψυχραιμία, όμως αρνείται να της δώσει διαζύγιο, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να κρατήσει κοντά τη σύζυγό του και μαζί της την αξιοπρέπειά του.
Η Άννα δεν μπορεί να χαρεί τον έρωτά της με τον Βρόνσκι, γιατί τη βασανίζουν οι τύψεις απέναντι στην οικογένειά της. Τα πράγματα δυσκολεύουν ολοένα και περισσότερο από τη στιγμή που μένει έγκυος και αποκτάει ένα κοριτσάκι από τον Βρόνσκι. Ο σύζυγός της δέχεται να κρατήσει το παιδί και να του δώσει μια θέση στην οικογένειά του, όμως η Άννα είναι αδύνατον πια να μείνει μαζί του.
«Οι ευτυχισμένες οικογένειες όλες μοιάζουνε μεταξύ τους· κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, ωστόσο είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο».

Εγκαταλείπει τον γιο της κοντά του και φεύγει με τον εραστή της και τη νεογέννητη κόρη τους για την Ευρώπη, όπου ζουν μαζί μερικές μέρες ευτυχίας. Με την επιστροφή τους όμως, αντιμετωπίζουν και πάλι την επίμονη άρνηση του Καρένιν να της δώσει διαζύγιο. Πλέον η Άννα είναι ανίκανη να χαρεί οτιδήποτε. Η κοινωνική κατακραυγή και η αβέβαιη θέση της τη ρίχνουν σε βαθιά μελαγχολία, που γίνεται μεγαλύτερη από την υποψία ότι ο Βρόνσκι δεν της είναι πια πιστός.
Προσωρινά βρίσκει καταφύγιο και παρηγοριά στην απατηλή ηρεμία που της χαρίζει η μορφίνη, αλλά πολύ σύντομα ανακαλύπτει ότι έχει βρεθεί σ' ένα τραγικό αδιέξοδο. Δεν υπάρχει πλέον άλλη λύση γι αυτήν από το θάνατο, κι έτσι η Άννα Καρένινα δίνει τέλος στη ζωή της πέφτοντας στις ρόδες ενός τρένου.
Παράλληλα, ο Τολστόι αφηγείται την ιστορία του Λιέβιν, ενός πλούσιου κτηματία και φίλου της οικογένειας του αδερφού της Άννας, Στιέπαν Αρκαντίγεβιτς, ο οποίος αρχικά ζει εργένης στο χωριό απασχολούμενος με γεωργικές εργασίες και τη συγγραφή ενός βιβλίου για τη γεωργία στη Ρωσία. Στα μισά του βιβλίου παντρεύεται την Κίτη, πράγμα που ήθελε από την αρχή του έργου, όμως η Κίτη του είχε αρνηθεί, καθώς ήταν ερωτευμένη με τον Βρόνσκι. Η ιστορία του, που δεν είναι εντελώς ξεκομμένη από αυτή της Άννας, είναι γραμμένη εκ περιτροπής με τη δική της και είναι σχεδόν ισομεγέθης.
Στο τεράστιο αυτό μυθιστόρημα εκτυλίσσονται παράλληλα κι άλλες ιστορίες και επεισόδια, όπως η απιστία του Στιέπαν Αρκαντίγεβιτς στη γυναίκα του, που αποτελεί και την αρχή του βιβλίου.

Το έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βιβλίο μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες και κυκλοφόρησε στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Με βάση το μυθιστόρημα έχουν ανεβεί σε πολλές χώρες διάφορες θεατρικέςπαραστάσεις, ενώ στη σκηνή παίχτηκε ακόμα με τη μορφή μπαλέτουόπερας, ακόμη και μιούζικαλ. Επίσης έχουν γυριστεί από διάφορους σκηνοθέτες και αρκετέςκινηματογραφικές ταινίες, με πιο διάσημη την ομώνυμη χολιγουντιανή παραγωγή του 1935 (Άννα Καρένινα), στην οποία τον ρόλο της Άννας Καρένινα υποδύεται η Γκρέτα Γκάρμπο.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Άννα Καριένινα», Εκδοτική εταιρεία Χ. Μιχαλακέας Σια, 1960, μετάφραση Μάρκος Αυγέρης

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάσταση (Τολστόι)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανάσταση,
Λέων Τολστόι
Resurrection Tolstoy.jpg
Επικάλυψη της αγγλικής έκδοσης crowell(1911)
ΣυγγραφέαςΛέων Τολστόι
ΕίδοςΜυθιστόρημα.
ΕκδότηςΕβδομαδιαίο περιοδικό Niva
ΓλώσσαΡωσικά
Πρώτη έκδοση1899
Σελίδες565
Εικονογραφημένη σελίδα στην αγγλική έκδοση (1911) από τον Λεοντίν Πάστερνακ.
Η Κατιούσα Μάσλοβα και ο Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Νεχλιούντωφ είναι οι πρωταγωνιστές του έργου.
Με τον τίτλο Ανάσταση (ρωσ. Воскресение) φέρεται σπουδαίο μυθιστόρημα και το τελευταίο που έγραψε ο Ρώσος συγγραφέαςΛέων Τολστόι το 1899, το οποίο και εκδόθηκε το ίδιο έτος στο περιοδικό Niva (= Αγρός).

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τολστόι και στη Ανάσταση, όπως σ΄όλο τ΄άλλο έργο της ωριμότητάς του, στρέφει την προσοχή του σε μια θεμελιακή κοινωνική κατάσταση, απ΄ όπου προβάλλουν τα πιο καυτά προβλήματα της εποχής κι΄όλη η σύγχρονη κρίση του πολιτισμού. Τα προβλήματα αυτά αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων, που ξεχωρίζουν σ΄αδικητές και αδικούμενους, σ΄εκμεταλλευτές και εκμεταλλευομένους, σε κυρίους και υποταχτικούς. Μέσα από το έργο προβάλλει τις παρασιτικές τάξεις που ζουν από τους κόπους του λαού και πιο πολύ βλέπει την άθλια τύχη της αγροτιάς μέσα σ΄ένα κράτος του Ζοφού που ήταν το ίδιο το εθνικό σώμα της Ρωσίας.[1] Κύριος ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Πρίγκιπας Νεκλούντωφ (ή Νεχλιούντωφ), τυπικός εκπρόσωπος της ρωσικής αριστοκρατίας του 19ου αιώναμε όλα τα προτερήματα και ελαττώματα της κοινωνικής του τάξης. Η ιστορία των σχέσεών του με την υπηρέτριά του Αικατερίνη Μασλόβα, στη ουσία ίσως ένα ελάχιστο επεισόδιο στην ιστορία οποιουδήποτε ανθρώπου, αρχίζει τυχαία να παίζει σημαντικότατο ρόλο στη ζωή του Νεκλούντωφ. Όταν εκείνος αρραβωνιάστηκε κόρη που ανήκε σε ανώτατη κοινωνική τάξη συνέπεσε τότε το γεγονός να προσκληθεί ως ορκωτός δικαστής σε δίκη της Αικατερίνης Μασλόβα, η οποία στο μεταξύ είχε καταλήξει πόρνη και κατηγορούνταν για συνέργεια σε δολοφονία εμπόρου σε οίκο ανοχής. Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η "ανάσταση" του Νεκλούντωφ ο οποίος αισθάνεται και ο ίδιος ηθικός συναυτουργός για την ηθική έκπτωση που βρισκόταν η Αικατερίνη. Τελικά η Μασλόβα καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία και ο Νεχλιούντωφ αρνούμενος να συζευχθεί τη μνηστή του, ξεκινάει για τη Σιβηρία προκειμένου να βοηθήσει όπως μπορεί την κατάδικο, θύμα του εγωισμού του.
Συγχρόνως ο Τολστόι περιγράφει τα ήθη και τα έθιμα της ανώτερης ρωσικής τάξης της Πετρούπολης και εκδηλώνει την αιώνια γνώμη του ρωσικού λαού περί ανυπαρξίας στον κόσμο ανθρώπινης δικαιοσύνης. Ακριβώς την ίδια ιδέα που χαράσσει και οΝτοστογιέβσκι στο έργο του Αδελφοί Καραμαζόφ (ή Καραμάζωφ). Με ιδιαίτερη δε ειρωνεία παρουσιάζει ο Τολστόι τη διεξαγωγή της δίκης ενώπιον του ορκωτού δικαστηρίου φθάνοντας στο σημείο μάλιστα με αρκετές ανακρίβειες να καυτηριάζει τη διεξαγωγή κάποιας χριστιανικής θείας λειτουργίας περί μετουσίωσης, βάσει των ορθολογιστικών ιδεών περί χριστιανισμού και Ευαγγελίου με σαφή αντανάκλαση της αίρεσης του Αρείου. Την περικοπή αυτή που διακωμωδεί το κυριότερο σημείο στη Θεία Λειτουργία είχε αφαιρέσει η ρωσική λογοκρισία κατόπιν επέμβασης της ρωσικής Ιεράς Συνόδου η οποία και μετά τη δημοσίευση του μυθιστορήματος αφόρισε τον συγγραφέα. Το πλήρες κείμενο της Ανάστασης του Τολστόι εκδόθηκε μόνο στο Παρίσι, λαθραία αντίτυπα της οποίας έφθασαν στη Ρωσία.

Κριτικό σημείωμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέσα στην Ανάσταση, το τελευταίο μυθιστόρημα του Τολστόι η ηθική κρίση παρουσιάζεται στη μεγαλύτερή της οξύτητα, όπου κάνει τον έλεγχο και την καταγγελία των αρχόντων και του εαυτού του για όλα τα κακά της ρωσικής ζωής. Η Ανάσταση από πολλές απόψεις είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δημιουργήματα του ρωσικού ρεαλισμού, περιέχει μέσα της όλα τα σπέρματα των θεμάτων και τις ιδέες που έθρεψαν το ρωσικό επαναστατικό ρεαλισμό, κι είναι το πιο επαναστατικό έργο του Τολστόι. Ολόκληρο το βιβλίο είναι μια οργισμένη διαμαρτυρία για τις ακαταλόγιστες δυνάμεις που κυβερνούν τον Παλαιό Κόσμο. Ωστόσο το έργο αυτό δεν ικανοποιούσε το συγγραφέα κι όπως ο ίδιος ομολογεί το έγραψε με μεγάλη δυσκολία κι αργοπορία γιατί, για να οδηγήσει το έργο στους προσχεδιασμένους ηθικούς σκοπούς του, παραβίαζε το χαρακτήρα των δύο ηρώων του και δεν άφηνε ελεύθερο δρόμο προς τη φυσική τους εξέλιξη.[2]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Άλμα πάνω Μάρκος Αυγέρης, «Κριτικό σημείωμα» σ.5 Εκδ. Εταιρεία Χ. Μιχαλακές και Σία, Αθήνα 1960
  2. Άλμα πάνω Μάρκος Αυγέρης, Απόσπασμα κριτικού σημειώματος στην Ανάσταση του Τολστόι, εκδ. Χ. Μιχαλακέας & Σια, Αθήνα 1960

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.2ος, σ.724-5

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφέντης και δούλος (νουβέλα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Αφέντης και ο δούλος
ρωσ.Хозяин и работник
Βασίλι Αντριέϊτς-Νικήτας-Μουχόρτης
ΣυγγραφέαςΛέων Τολστόι
ΕίδοςΝουβέλα
Πρώτη έκδοση1895
«Το χιόνι είχε σκεπάσει ολότελα το έλκηθρο, αλλά τα ξύλα με το μαντήλι φαίνονταν ακόμα. Ο Μουχόρτη (το άλογο) χωμένος στο χιόνι ως την κοιλιά με την κουρελού πεσμένη από πάνω του στεκότανε κάτασπρος σαν άγαλμα, γέρνοντας το νεκρό κεφάλι του. Ο Νικήτας όμως ήταν ζωντανός, αν και ξεπαγιασμένος ως το κόκκαλο. Όταν τον συνέφεραν, ήταν σίγουρος πως είχε πεθάνει και πως ξυπνούσε όχι πια σε τούτον τον κόσμο, αλλά στον άλλο. Όταν όμως άκουσε τους μουζίκους να φωνάζουν καθώς τον ξέθαβαν κι είδε τον κοκκαλιασμένο Βασίλη Αντριέϊτς, που τον είχαν σηκώσει από πάνω του, απόρησε στην αρχή που και στον άλλο κόσμο οι μουζίκοι ξεφωνίζουν όπως και σε τούτον εδώ και τα κορμιά είναι τα ίδια. Ύστερα όμως κατάλαβε πως βρίσκεται ακόμα εδώ και μάλλον λυπήθηκε αντί να χαρεί, προ πάντων σαν ένιωσε πως τα δάχτυλά και στα δυο του πόδια είχαν πάθει κρυολογήματα».
Αυτόθι, σελ. 55 σε μτφ. Σ.Πρωτόπαπα (1959).

Ο Αφέντης και δούλος είνα νουβέλα του Τολστόι που έγραψε από το 1894-1895, πενήντα πέντε σελίδων και δέκα ενοτήτων, που αναφέρεται στη θυσία του αφεντικού κατά τη διάρκεια μιας νύχτας που παγιδευτήκανε από την χιονοθύελλα του γνωστού ρωσικού χειμώνα.
Στις σελίδες της είναι τοποθετημένο ένα πρόβλημα που θα πάρει αργότερα την πρώτη θέση σ΄όλη την πνευματική δημιουργία του Τολστόι: η αναγέννηση των ανθρώπων εκείνων, που ενώ ανήκουν στις προνομιούχες τάξεις, αντιλαμβάνονται την κοινωνική αδικία, την ηθική ποταπότητα και την ψευτιά του περιβάλλοντός τους.[1]
Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του Τολστόι, ένας τέτοιος άνθρωπος (αδιάφορο αν είναι ο εισαγγελέας Ιβάν Ιλίτς ή ο έμπορος Βασίλη Αντριέϊτς Μπριεχούνωφ ή ο ευγενής Νιεχλιούντωφ στο μυθιστόρημα «Ανάσταση» και το «Πρωινό ενός Τσιφλικά») μπορεί ν΄αρχίσει μια καινούργια «αληθινή ζωή», αρκεί μονάχα να κατανοήσει πως όλη η περασμένη του ζωή είναι «κάτι άλλο».[2]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Άλμα πάνω Λέων Τολστόι «ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΗΣ ΕΣΣΔ » Τόμ. 2 σσ. 9-11 εκδ. Μιχαλακέα και Σια, 1959
  2. Άλμα πάνω όπ.π.

Ελληνικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Λέων Τολστόι, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Χ.ΜΙΧΑΛΑΚΕΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ, 1959, τόμ. 3
  • Νουβέλες και διηγήματα (Τόμος Β΄) Εκδόσεις ΡΟΕΣ ISBN 960-283-239-8